Unieważnienie przez sąd umowy kredytu hipotecznego zawartej z Getin Bank

W sporze pomiędzy kredytobiorcą a Getin Bank, Sąd Rejonowy dla Warszawy – Woli, I Wydział Cywilny, wyrokiem z dnia 27.01.2017 roku (w sprawie oznaczonej sygn. akt: I C 1750/16) zasądził na rzecz kredytobiorcy kwotę 42 459,14 złotych, jednocześnie stwierdzając, że wadliwie skonstruowane klauzule indeksacyjne są sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa, a to oznacza, że umowa o kredyt hipoteczny jest nieważna.

Najważniejsze rozważania przyjęte przez sąd I instancji:

  • wskazana w umowie kwota kredytu została określona w PLN, ale ustalone przez bank saldo zadłużenia było wyrażone w CHF.
  • wypłacony kredyt został przeliczony na CHF, po kursie jednostronnie ustalonym przez bank w Tabeli Kursów, bez wskazania przejrzystych mechanizmów według których bank będzie określał kurs CHF, na potrzeby indeksacji. Bank pozostawiał sobie swobodę w określaniu wysokości zobowiązania kredytobiorcy, korzystając z tej swobody w sposób korzystny dla siebie.
  • ustalony przez bank kurs kupna CHF, w momencie przeliczania na CHF kwot wypłacanych kredytobiorcy był niższy niż średni kurs NBP, co skutkowało ustaleniem wyższej kwoty kredytu w CHF, niż wynosiłaby ona przy zastosowaniu średniego kursu NBP, a co służyło sztucznemu zwiększeniu kwoty kredytu.
  • przy ustalaniu wysokości rat spłaty kredytu, określany przez bank kurs sprzedaży CHF był wyższy niż średni kurs NBP, co skutkowało koniecznością wydania większej kwoty PLN na spłatę raty określonej w CHF, niż w przypadku zastosowania średniego kursu NBP.
  • w efekcie opisanych zabiegów indeksacyjnych, w tym samym czasie, przy takiej samej wartości CHF na rynku walutowym, rzeczywista kwota udzielonego kredytu była inna (niższa) niż rzeczywista kwota zobowiązania kredytobiorcy, czyli kwota do spłaty, biorąc pod uwagę sam kapitał bez odsetek.
  • zachodzą istotne wątpliwości co do tego, jakiej wysokości kredytu faktycznie udzielono kredytobiorcy. Saldo zadłużenia nie odpowiadało kwocie udzielonego kredytu wskazanej w umowie. Problemu takiego nie byłoby, gdyby do celów przeliczenia zastosowany obiektywny miernik, czyli kurs ogłoszony przez NBP.
  • wskazaną w umowie kwotę kredytu trudno uznać za jednoznacznie określoną kwotę środków, o jaką chodzi w przepisie art. 69 Prawa bankowego. Kwota ta została określona przez bank w sposób pośredni, poprzez wskazanie kwoty w PLN indeksowanej bliżej nieokreślonym kursem waluty stosowanym przez bank. Tym samym kwotę kredytu należy uznać za wartość nieokreśloną.
  • bank w sposób dowolny, nieokreślony w umowie w sposób dostatecznie precyzyjny, kształtował również wysokość kursu, według jakiego obliczone były raty spłaty kredytu oraz bieżące saldo zadłużenia.
  • doszło do naruszenia art. 353¹ k.c. , bowiem sprzeciwia się naturze zobowiązania stosunek prawny, którego treść może być dowolnie kształtowana przez jedną ze stron.
  • elementy umowy kredytu sprzeczne z bezwzględnie obowiązującymi przepisami art. 69 Prawa bankowego i art. 353¹ k.c., a takie postanowienia nie mogą być uznane za niedozwolone postanowienia umowne na podstawie art. 385¹ k.c. Postanowienie umowy sprzeczne z bezwzględnie obowiązującymi przepisami ustawy, jako nieważne, nie wywołuje skutku prawnego, a skoro tak to nie może ono kształtować praw i obowiązków stron. Postanowień nieważnych nie można oceniać pod kątem abuzywności, gdyż byłoby to bezprzedmiotowe.

Wyrok nie jest prawomocny.