W dniu 29 marca 2022 r., Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe, wydał wyrok, w którym przesłankowo stwierdził nieważność umowy kredytu zawartej przez naszego klienta z Bank Millennium S.A.
W ocenie Sądu, za sprzeczne z istotą stosunków obligacyjnych, a tym samym niemogące korzystać z ochrony prawnej, należy uznać postanowienia umowy, w której bank jako strona ekonomicznie silniejsza jest upoważniony do jednostronnego określenia kursu waluty służącego do indeksacji (waloryzacji) zobowiązania kredytodawcy.
Zamieszczenie w umowie takiej klauzuli nie może być uznane za leżące w granicach swobody umów z art. 353¹ k.c., ale za rażące przekroczenie granic tej swobody. Główne zobowiązanie kredytobiorcy do spłaty kredytu, obliczane przy zastosowaniu klauzuli indeksacyjnej (waloryzacyjnej), nie może zostać określone przez bank jako drugą stronę umowy – i to w drodze jednostronnego oświadczenia, wykraczającego poza konsensus, będący istotą stosunku umownego. Umowa zawierająca tak określone klauzule powinna być uznana za bezwzględnie nieważną z powodu jej sprzeczności z przepisami prawa o charakterze bezwzględnie obowiązującym – bez względu na sposób wykonywania umowy przez stronę upoważnioną do skorzystania z uprawnienia wynikającego z klauzuli.
Zdaniem Sądu, powyższa wadliwość czyniła umowę bezwzględnie nieważną w całości. Wadliwie skonstruowany mechanizm indeksacji – oparty na kursach walutowych jednostronnie ustalanych przez bank i narzuconych kredytobiorcom – uniemożliwiał, zdaniem Sądu, pozostawienie umowy w obrocie prawnym co do pozostałych części (art. 58 § 3 k.c.). Samo tylko wyeliminowanie mechanizmu indeksacji i ryzyka kursowego, charakterystycznych elementów umowy kredytu indeksowanego kursem waluty obcej, przy jednoczesnym pozostawieniu m.in. referencyjnej stopy oprocentowania LIBOR, również charakterystycznej dla tego rodzaju umów, prowadziłoby do tak daleko idącego przekształcenia umowy, że w istocie byłaby to inna umowa – o odmiennej istocie, nieznanej zresztą w praktyce. Z tego względu niemożliwe, niedopuszczalne było utrzymanie w mocy umowy w części, a należało uznać ją za bezwzględnie nieważną w całości na podstawie art. 58 § 1 i 3 k.c. w zw. z art. 353¹ k.c.
Wyrok nie jest prawomocny.
